برای اشتغال اشخاص حقيقي و حقوقي براي امور طراحي، محاسبه، نظارت، اجرا و ساير خدمات فني در بخشهاي «مهندسي ساختمان»، در محلهايي كه تاكنون در اجراي قوانين قبلي به وسيله وزارتخانههاي مسكن و شهرسازي و كشور تعيين و اعلام شده، داشتن مدرك صلاحيت حرفهاي ضروري است.
دارندگان مدرك تحصيلي كارشناسی و بالاتر، در هر يك از «رشتههاي اصلي» يا «رشتههاي مرتبط» ميتوانند از طريق تقاضاي صدور پروانه اشتغال به كار مهندسي با توجه به مدارك تحصيلي و سوابق كار و تجربه در يك يا چند زمينه خدمات مهندسي از قبيل طراحي، محاسبه، نظارت، اجرا، بهرهبرداري، نگهداري، كنترل و بازرسي امور آزمايشگاهي، مديريت ساخت و توليد، نصب، آموزش و تحقيق درخواست تشخيص صلاحيت نمايند.
براي صدور «پروانه اشتغال» علاوه بر دارا بودن مدرك تحصيلي، گواهي اشتغال به كارآموزي و گواهي قبولي در آزمونهاي مربوط و سابقهكار حرفهاي در رشتههاي تخصصي و فني مربوط، بعد از تاريخ اخذ مدرك به شرح زير ضروري است:
مقطع تحصیلی | حداقل کار آموزی یا سابقه کار |
کارشناسی | 3 سال |
کارشناسی ارشد | 2 سال |
دکتری | 1 سال |
ماده 6- گواهي اشتغال به كار و تجربيه عملي و سابقه كار متقاضي در صورتي معتبر شناخته خواهد شد كه توسط واحدهاي فني وزارتخانهها، سازمانهاي دولتي يا وابسته به دولت، شهرداريها، شخصيتهاي حقوقي شاغل در رشتههاي موضوع «قانون»، شركتهاي ساختماني يا مهندسان مشاور كه داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي «شخص حقوقي» ميباشند و يا توسط دو نفر از مهندسان با بيش از ده سال سابقه كار و داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي و يا توسط «نظام مهندسي استان» تأييد و صادر شده باشد. در گواهي اشتغال مذكور موارد زير بايد درج شود:
- الف ـ نام، محل و مشخصات پروژهاي كه متقاضي در آن اشتغال داشته است.
- ب ـ مدت اشتغال متقاضي با ذكر تاريخ شروع و خاتمه كار.
- پ ـ نام و مشخصات تحصيلي متقاضي.
- ت ـ نام، مشخصات، سمت و شماره «پروانه اشتغال» شخص حقيقي يا حقوقي صادركننده گواهي.
ماده 7- متقاضي «پروانه اشتغال» بايد تقاضاي كتبي خود را طبق فرم مخصوصي كه توسط وزارت مسكن و شهرسازي تهيه شده و حاوي نكات ضروري كه متقاضي بايد تعهد و رعايت نمايد نيز ميباشد، تكميل نموده، همراه با مدارك زير تسليم نمايد.
- الف ـ فتوكپي مصدق مدرك تحصيلي كه ارزش دانشگاهي و رشته و درجه علمي آن صريحاً توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالي مورد تصويب و تأييد قرار گرفته باشد، به كيفيتي كه اطمينان به صحت آن براي مرجع صادركننده «پروانه اشتغال» محرز شود.
- ب ـ گواهي اشتغال به كار به ترتيبي كه در ماده 6 اين آئيننامه مقرر شده است.
- پ ـ گواهي قبولي در آزمون
- ت ـ فتوكپي كارت كد اقتصادي متقاضي.
- ث ـ فيش بانكي مربوط به پرداخت عوارض صدور «پروانه اشتغال».
- ج ـ مدارك عضويت «نظام مهندسي استان» مربوط.
- چ ـ مدارك هويت به ترتيبي كه در فرم تقاضاي «پروانه اشتغال» تعيين و مقرر شده است.
- ح ـ ساير مداركي كه ارائه آنها به موجب مقررات اين آئيننامه و يا قوانين حاكم بر صدور اين گونه مدارك الزامي باشد.
ماده 8- وزارت مسكن و شهرسازي پس از بررسي تقاضاي «پروانه اشتغال» و مدارك ضميمه آن در صورت كامل بودن، حداكثر ظرف يك ماه از تاريخ وصول، «پروانه اشتغال» مورد درخواست را صادر خواهند نمود و در صورت كافي نبودن مدارك، مراتب را ظرف 15 روز با ذكر نواقص به طور كتبي به متقاضي اعلام خواهد نمود.
تبصره ـ وزارت مسكن و شهرسازي در استانهايي كه شرايط را مقتضي تشخيص دهد، وصول تقاضاي «پروانه اشتغال» و مدارك مربوط را به عهده «نظام مهندسي استان» محول خواهد كرد. «نظام مهندسي استان» در اين حالت پس از بررسي و تأييد و تنظيم پرونده، آن را براي صدور «پروانه اشتغال» به وزارت مسكن و شهرسازي ارسال خواهد كرد.
ماده 9- اشخاص حقيقي داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي در رشته و تخصصي كه تشخيص صلاحيت شدهاند به طور فردي يا به طور مشترك با مسئوليت مشترك ميتوانند اقدام به تأسيس دفتر مهندسي بنمايند. دفاتر مهندسي قائم به شخص يا اشخاص حقيقي داراي «پروانه اشتغال» ميباشد و امتياز آن قابل واگذاري نيست. اشخاص مذكور موظف به نگهداري دفاتر قانوني بر اساس ماده 96 قانون مالياتهاي مستقيم ميباشند.
دفاتر مهندسي مذكور ميتوانند با توجه به حدود صلاحيت افراد دارنده «پروانه اشتغال» كه عضو دفتر ميباشند از وزارت مسكن و شهرسازي درخواست صلاحيت بنمايند.
ماده 10- اشخاص حقوقي با دارا بودن شرايط و ارائه مدارك به شرح زير، ميتوانند در يك يا چند رشته مشروط بر اينكه حداقل دو نفر از مديران آن داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي يا كارداني باشند تقاضاي صدور «پروانه اشتغال» شخص حقوقي بنمايند.
- الف ـ فتوكپي پروانه اشتغال به كار مهندسي يا كارداني اشخاص حقيقي فوقالذكر.
- ب ـ يك نسخه فتوكپي اساسنامه و روزنامه رسمي حاوي آگهي تأسيس و آخرين تغييرات و يك نسخه از صورت جلسه مجمع عمومي و مدارك مربوط به ثبت آن در مورد انتخاب مدير يا مديران و كساني كه داراي حق امضاء ميباشند.
- پ ـ مدارك مربوط به احراز صلاحيت از سازمان برنامه و بودجه و ساير مراجع ذيربط در صورت وجود
- ت ـ فتوكپي كارت كد اقتصادي متقاضي.
- ث ـ فيش بانكي مربوط به پرداخت عوارض صدور پروانه اشتغال.
- ج ـ ارائه مدارك عضويت در «نظام مهندسي استان»
- چ ـ هر نوع مدارك ديگري كه در فرم تقاضاي «پروانه اشتغال» اشخاص حقوقي تعيين و مقرر شده باشد.
تبصره ـ تغييرات اساسنامه يا تركيب مديران بايد ظرف حداكثر يك ماه به مرجع صادركننده «پروانه اشتغال» اطلاع داده شود و در صورتيكه تغييرات مذكور به موقع اطلاع داده نشود و يا مديراني كه داراي «پروانه اشتغال» شخص حقيقي ميباشند از مديريت شخص حقوقي خارج شوند، وزارت مسكن و شهرسازي ميتواند حسب مورد «پروانه اشتغال» مديران يا شخصيت حقوقي يا هر دو را لغو كند.
حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال
ماده 11ـ پروانه اشتغال به كار مهندسي در چهار درجه، پايه (3)، پايه (2)، پايه (1) و ارشد صادر مـيشود. براي متقاضيان پروانه اشتغال، با داشتن سوابق تجربي يا كارآموزي به ميزان مندرج در ماده (5) پروانه اشتغال (پايه 3) صادر ميگردد. جهت ارتقاء از پايه (3) به پايه (2) داشتن (4) سال و از پايه (2) به پايه (1)، (5) سال و از پايه (1) به ارشد (6) سال سابقه كار حرفهاي در پايه قبلي و موفقيت در آزمون مربوط ضروري است.
تبصره 1ـ اشخاصي كه در حال حاضر داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي در رشتههاي اصلي ميباشند و يا با داشتن سوابق كار بيشتر از ميزان مندرج در ماده (5) اين آئيننامه، متقاضي دريافت پروانه اشتغال هستند، چنانچه ظرف يكسال از تاريخ ابلاغ اين آئيننامه جهت تعويض يا دريافت پروانه اشتغال مراجعه نمايند، با احتساب سنوات تجربه حرفهاي طبقهبندي و بدون آزمون در يك درجه پايينتر قرار خواهند گرفت و در صورتيكه بعد از ضربالاجل مذكور مراجعه نمايند درجه پروانه اشتغال با توجه به سنوات تجربه حرفهاي و موفقيت در آزمون هر يك از درجات مذكور تعيين خواهد شد.
تبصره 2ـ در ظرف يك سال موضوع تبصره (1) اين ماده جهت انطباق اشخاص به درجه مهندسي ارشد، شوراي مركزي سوابق و شرايط متقاضيان را بررسي و پس از تأييد صلاحيت حرفهاي، آنها را جهت اخذ درجه مهندسي ارشد به وزارت مسكن و شهرسازي معرفي ميكند. اشخاص مذكور ميتوانند تا سير تشريفات مذكور، با اخذ پروانه اشتغال پايه (1) به كار خود ادامه دهند. پس از پايان مهلت مذكور، انطباق درجه متقاضيان مهندسي ارشد يا احراز درجه مذكور نيز تابع شرايط عمومي مندرج در اين آئيننامه خواهد بود.
تبصره 3ـ وزارت مسكن و شهرساي موظف است با توجه به تعداد متقاضيان هر درجه و رعايت تناسب موردنياز جامعه به آن به طور مستمر در فواصل زماني معين نسبت به برگزاري آزمونهاي مربوط اقدام كند.
تبصره 4ـ تعيين حدود صلاحيت و ظرفيت اشخاص حقوقي كه بوسيله سازمان برنامه و بودجه تشخيص صلاحيت و تعيين ظرفيت شده يا ميشوند، مطابق دستورالعملي خواهد بود كه به طور مشترك توسط وزارت مسكن و شهرسازي و سازمان برنامه و بودجه تهيه و ابلاغ ميشود.
ماده 12ـ به منظور تعيين حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در مهندسي ساختمان، فعاليتهاي مهندسي بر اساس پيچيدگي عوامل و حجم كار به چهارگروه، "الف"، "ب"، "ج" و "د" تقسيم ميشود.
تبصره 1ـ براي تعيين فعاليتهاي مهندسي در بخش ساختمان، ساختمانها به چهار گروه به ترتيب زير تقسيم ميشوند: گـروه "الف" بـا مقيـاس كـاربري محله (1) تا (2) طبقه ارتفاع از روي زمين يا حداكثر زيربناي (600) مترمربع.
گـروه "ب" بـا مقيـاس كـاربري ناحيـه (3) تا (5) طبقه ارتفاع از روي زمين يا حداكثر زيربناي (2000) مترمربع.
گـروه "ج" بـا مقيـاس كاربري منطقه (6) تا (10) طبقه ارتفاع از روي زمين يا حداكثر زيربناي (5000) مترمربع.
گروه "د" با مقياس كاربري شهر بيش از (10) طبقه ارتفاع از روي زمين يا بيش از (5000) مترمربع.
تبصره 2ـ تهيه طرح معماري و انجام محاسبات سازه و همچنين نظارت معماري و نظارت سازه براي تمام گروههاي ساختماني مندرج در تبصره (1) اين ماده الزامي و به شرح جدول موضوع اين ماده ميباشد:
نظارت بر اجراي سازه توسط | نظارت بر طرح معماري توسط | انجام محاسبات سازه توسط | تهيه طرح معماري توسط | صلاحيت گروه ساختمانها |
مهندس عمران يا معمار پايه 3 يا بالاتر | مهندس معمار يا عمران پايه 3 يا بالاتر | مهندس عمران پايه 3 تا بالاتر | مهندس معمار پايه 3 يا بالاتر | گروه «الف» |
مهندس عمران پايه 3 يا بالاتر | مهندس معمار پايه 3 يا بالاتر | مهندس عمران پايه 2 يا بالاتر | مهندس معمار پايه 2 يا بالاتر | گروه «ب» |
مهندس عمران پايه 2 يا بالاتر | مهندس معمار پايه 2 يا بالاتر | مهندس عمران پايه 1 يا بالاتر | مهندس معمار پايه 1 تا بالاتر | گروه «ج» |
مهندس عمران پايه 1 يا بالاتر | مهندس معمار پايه 1 يا بالاتر | مهندس عمران ارشد | مهندس معمار ارشد | گروه «د» |
در محلهايي كه مهندس معمار يا عمران به تعداد كافي نباشد طبق نظر وزارت مسكن و شهرسازي حسب مورد از خدمات مهندسي رشته مرتبط يا رشتههاي ديگر يا كاردانهاي داراي صلاحيت استفاده ميشود.
تبصره 3ـ گروهبندي ساير فعاليتهاي مهندسي موضوع قانون و همچنين تعيين حدود صلاحيت ساير دارندگان پروانه اشتغال به موجب دستورالعملي كه به وسيله وزارت مسكن و شهرسازي تهيه و ابلاغ ميشود تعيين ميگردد.
ماده 13ـ ظرفيت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در رشتههاي مختلف و در هر استان به پيشنهاد نظام مهندسي استان و تصويب وزارت مسكن و شهرسازي تعيين ميشود.
ماده 19ـ امضاي مجاز اشخاص حقيقي و حقوقي ذيل نقشهها و اسناد تعهدآور همراه با مهري خواهد بود كه در آن نام كامل و شماره پروانه اشتغال و شماره عضويت نظام مهندسي، رشته و كد اقتصادي درج شده باشد.
ماده 20ـ براي متقاضياني كه در بيش از يك رشته داراي شرايط اخذ پروانه اشتغال ميباشند يا بعداً صلاحيت جديد كسب نمايند فقط يك پروانه اشتغال صادر ميشود و در پروانه اشتغال مذكور رشتهها و تخصصهايي كه دارنده پروانه اشتغال در آن تعيين صلاحيت شده است با قيد تاريخ احراز و ظرفيت اشتغال آنها درج خواهد شد.
ماده 21ـ وزارت مسكن و شهرسازي ميتواند، در مورد تمام يا بعضي از رشتهها و تخصصها صدور يا تجديد يا تمديد پروانه و هم چنين ارتقاء پايه مهندسي را موكول به گذراندن آزمونهاي عمومي و تخصصي نمايد.
ماده 22ـ پروانه اشتغال براي مدت سه سال در سراسر كشور، در رشته و تخصص تعيين شده معتبر است. وزارت مسكن و شهرسازي مكلف است در صورت درخواست متقاضي و دارا بودن شرايط لازم ظرف يك ماه نسبت به تجديد يا تمديد پروانه اشتغال اقدام، و در صورت رد تقاضا يا وجود نواقص مراتب را به طور كتبي با ذكر دلايل به متقاضي اعلام نمايد. تاريخ تجديد يا تمديد پروانه اشتغال بايد در محل مخصوصي از متن پروانه اشتغال درج شود.